jueves, 26 de noviembre de 2009

SENTSAZIO BERRI BAT JAIO DA (BARBIE-REN JAIOTZA)

Neska guztiak gogoratzen dute haurtzaroan igarotako momentu horiek Barbie panpinarekin jolasean, bere mundu magikoan murgilduta. Emakume txiki hori, ilehoria eta gorputza perfektua duena, gure bizitzaren parte bihurtu zen urte gutxi genituenean. Gizaldi ugarietan panpina gogokoena izan da. Horregatik berpiztu nahi dugu bere historia liluragarria.

Barbie negozio emakumea izan da, rock abeslaria, futbol jokalaria... Sinestea zaila den arren, Barbie izaki bizidun bat zen. Berak Barbara Handler zuen izena, Ruth eta Elliot Handlerren alaba. Ruth Handler, bere sortzailea, Elliot ezagutu zuen nerabeak zirenean eskolako dantza batean. Bikote izan ziren denbora luzean eta azkenean ezkontzeko erabakia hartu zuten. 1945ean Elliot-ek eta bere laguna zen Harold Matson-ek Mattel enpresa sortu zuten. Hasieran, garajean sortutako ideia bat besterik ez zen izan, proiektua sendotzearen eta hastearen helburuekin hasi zena.

1950eko hamarkadan Handler-ek ikusi zuen nola bere alaba txikiak, Barbarak, askoz hobeto pasatzen zuela helduen ezaugarriak zituzten panpinekin. Horrela etorri zitzaion burura jostailuen munduan sartzea emakume idealaren irudia zuen panpina berria. Hauxe berau izango zen neskatxo guztiak, helduak izaterakoan nahi izango zutenaren irudia.

Modu honetan, Barbie medikua, exekutiba, astronauta, surflaria, rockera... izan da urte guzti hauetan zehar. 1959an gizartean aurkeztu zuten Barbie izenarekin, Handlerren alabaren izenagatik. Garai horretan, helduen irudia zuten panpina guztiak paperezkoak edo kartoizkoak ziren. Ideia hau, Mattel enpresara eraman zuten. Baina Mattel enpresaren kontseiluak (guztiak gizonak) ez zuen onartu, oso garestia baitzen eta ez zutelako argi ikusten proiektuaren arrakasta.

Denbora gutxi pasa eta gero, Handler, Europara egindako bidai batetik bueltatu zen. Bertan, Lili deitutako panpina bat ezagutu zuen, prostituta itxura zuen plastikozko emakumea. Hauxe abiapuntutzat harturik, denbora batez, Lili antzeko zerbait diseinatzen egon zen. Gainera, arropa diseinatzaile bat kontratatu zuen, panpinaren armairua betetzeko. Honela jaio zen Barbie.

Mattel-eko kideek, proiektuarekin aurrera egiteko Handle-rek egindako esfortzuak ikustean, New Yorkeko 1959ko jostailuen ferian aurkeztu zuten. Neskatxo guztiek nahi zuten Barbie bat beraientzako. Urte berean, panpinen salmenten errekorra lortu zuen Mattelek, 351.000 ale, bakoitza $3.00-tan salduz.

Hortik aurrera Barbieren ospea ez da jaitsi. Gaur egun bihurtu da, jostailuen artean, arrakasta gehien izan duen produktua.
Nahiz eta kritika ugari jaso, neskatoek Barbie panpinekin jolastean, bere irudia garatu zein goraipatu dute. Barbie, moda, edertasun, dotoretasun eta feminitatearen irudia izan da. Panpina honek munduari buelta eman dio, Ruth, bere sortzaileari esker. Aldiz, Ruth askotan kritikatua izan da, emakume irreal baten ideia asmatzearren, zeinek guztia duen, guztia den eta guztiarekin ahal duen. Baina Barbie-k erakutsi du, urtez urte, kritika guzti horiek baino askoz ere indartsuagoa dela.

No hay comentarios:

Publicar un comentario